‘બુલડોઝરથી કોઈનું ઘર તોડી પાડવું એ બંધારણ તોડી પાડવા સમાન’

justice ujjwal bhuyan: સુપ્રીમ કોર્ટના ન્યાયાધીશ જસ્ટિસ ઉજ્જલ ભૂયાને ભાજપ સાશિત રાજ્યોમાં તોળવામાં આવતા “બુલડોઝર ન્યાય”નો કડક વિરોધ કરતા કહ્યું કે ગુનાના શંકાસ્પદ અથવા આરોપીઓની મિલકતોને તોડી પાડવી એ બંધારણ પર બુલડોઝર ચલાવવા સમાન છે.

તેમણે કહ્યું કે, રાજ્ય સત્તાવાળાઓ દ્વારા આરોપીઓના ઘરો તોડી પાડવા માટે બુલડોઝરનો ઉપયોગ કરવાની અને પછી બાંધકામોને ગેરકાયદેસર ગણાવીને કાર્યવાહીનો બચાવ કરવાની પ્રથા ખલેલ પહોંચાડનારી અને નિરાશાજનક છે. મારા મતે, કોઈ મિલકત તોડી પાડવા માટે બુલડોઝરનો ઉપયોગ કરવો એ બંધારણ પર બુલડોઝર ચલાવવા જેવું છે. તે કાયદાના શાસનની વિભાવનાનો જ ઈનકાર છે અને જો તેને રોકવામાં ન આવે તો, તે આપણી ન્યાય પદ્ધતિની ઈમારતનો નાશ કરશે.

આ પણ વાંચોઃ હિન્દુ યુવતી સાથે લગ્ન કરવા કોર્ટમાં પહોંચેલા મુસ્લિમ યુવકને હિંદુ સંગઠનોએ માર્યો

“…using a bulldozer to demolish a property is like running a bulldozer over the constitution. It is a negation of the very concept of rule of law and if not checked, would destroy the very edifice of our justice delivery system.”

-Justice Ujjal Bhuyan

Read more:… pic.twitter.com/aDNddyBGFL

— Bar and Bench (@barandbench) March 22, 2025

જસ્ટિસ ભૂયાને કહ્યું હતું કે “તે ઘરમાં ઠીક છે આપણે ધારીએ છીએ કે આ વ્યક્તિ આરોપી હોઈ શકે છે, પરંતુ તેની માતા ત્યાં રહે છે, તેની બહેન ત્યાં રહે છે, તેની પત્ની ત્યાં રહે છે, તેના બાળકો ત્યાં રહે છે. તેનો બધાનો શું વાંક છે? જો તમે તે ઘર તોડી નાખો છો, તો તેઓ ક્યાં જશે?ફક્ત એટલા માટે કે તે વ્યક્તિ કોઈ ગુનામાં આરોપી અથવા ગુનેગાર છે, તેનો અર્થ એ નથી કે તેનું ઘર તોડી નાખવું જોઈએ.”

આ પણ વાંચોઃ મારો ન્યાય, સરળ અને સમજાય તેવી મારી ભાષામાં કયારે?

જસ્ટિસ ભૂયાન ભારતી વિદ્યાપીઠ ન્યૂ લો કોલેજ પુણે ખાતે માનવ અધિકારો પર ૧૩મી જસ્ટિસ પી.એન. ભગવતી ઇન્ટરનેશનલ મૂટ કોર્ટ સ્પર્ધામાં બોલી રહ્યા હતા. પોતાના સંબોધનમાં, ન્યાયાધીશ ભૂયાને ન્યાયતંત્રમાં સુધારાની હાકલ કરી, અને કહ્યું કે ભારતની સુપ્રીમ કોર્ટ વિશ્વની સૌથી શક્તિશાળી કોર્ટ છે તે દાવો કરવો પૂરતો નથી. આપણે એ પણ આત્મનિરીક્ષણ કરવાની જરૂર છે કે શું આપણે ક્યાં ભૂલ કરી રહ્યાં છીએ. જો આપણે તે કરીશું તો જ સુધારણા થઈ શકે છે અને હું દૃઢપણે માનું છું કે ભારતીય ન્યાયતંત્રમાં સુધારણા માટે પૂરતી જગ્યા છે.
જસ્ટિસ ભૂયાને સ્વીકાર્યું કે સર્વોચ્ચ અદાલતના નિર્ણયો પર પણ પુનર્વિચારની જરૂર પડી શકે છે.

આ પણ વાંચોઃ જો પોલીસ FIR નોંધવાનો ઇનકાર કરે તો શું કરવું?

તેમણે કહ્યું કે ઘણા તાજેતરના ચુકાદાઓની ટીકાત્મક તપાસની જરૂર પડી શકે છે. સુપ્રીમ કોર્ટના વર્તમાન ન્યાયાધીશ તરીકે મને એ કહેવામાં કોઈ ખચકાટ નથી કે સુપ્રીમ કોર્ટ સર્વોચ્ચ છે કારણ કે તે અંતિમ અદાલત છે જો સુપ્રીમ કોર્ટથી ઉપર ભૂતકાળની પ્રાઇવી કાઉન્સિલ જેવી બીજી કોઈ અદાલત હોત તો સુપ્રીમ કોર્ટના ઘણા ચુકાદાઓ પર કદાચ પુનર્વિચાર કરવો પડ્યો હોત.

આ સંદર્ભમાં ન્યાયાધીશ ભૂયાને કાયદાના વિદ્યાર્થીઓને વિવેચનાત્મક માનસિકતા વિકસાવવા માટે પ્રેરણા આપીને કહ્યું કે, “આપણે આ એટલા માટે કહી રહ્યા છીએ કારણ કે કાયદાના વિદ્યાર્થીઓ તરીકે, આપણે ટીકાત્મક અને પ્રશ્નાર્થ માનસિકતા અપનાવવી પડશે અને સુપ્રીમ કોર્ટના ચુકાદાઓ સહિત આવતી કોઈપણ વસ્તુ અને દરેક વસ્તુને ગળે લગાડવી નહીં. આપણે તેનું વિવેચનાત્મક વિશ્લેષણ કરવાની જરૂર છે. અલબત્ત, નક્કર આધાર પર તેમની ટીકા કરો, કોઈ વાંધાજનક હેતુથી નહીં.

આ પણ વાંચોઃ વાલ્મિકી સમાજના કિન્નરને ન્યાય અપાવવામાં પોલીસને રસ નથી