Top 5 SC-ST Scholarships for Students in India: ભારતમાં આજે પણ દલિત-આદિવાસી સમાજના બાળકો આર્થિક પરિસ્થિતિ નબળી હોવાને કારણે અભ્યાસ કરી શકતા નથી, આવા અનુસૂચિત જાતિ (SC) અને અનુસૂચિત જનજાતિ (ST) ના વિદ્યાર્થીઓને શિક્ષણમાં મદદરૂપ થવા માટે સરકાર દ્વારા વિવિધ શિષ્યવૃત્તિઓ શરૂ કરવામાં આવેલી છે. પરંતુ શું તમે આ શિષ્યવૃત્તિઓ વિશે જાણો છો, જો નહીં, તો ચાલો અમે તમને આ લેખમાં જણાવીએ.
ભારત સરકાર દ્વારા SC/ST વિદ્યાર્થીઓ માટેની ટોચની 5 શિષ્યવૃત્તિઓ આ મુજબ છે. (Top 5 SC-ST Scholarships for Students in India)
૧. પ્રધાનમંત્રી SC/ST શિષ્યવૃત્તિ યોજના (PM Scholarship Scheme) –
ભારતમાં ઘણા વિદ્યાર્થીઓ એવા છે જેઓ પોતાનો આગળનો અભ્યાસ પૂર્ણ કરવા માટે લોન લે છે, તેથી આ યોજના કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા SC/ST વિદ્યાર્થીઓને ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવા માટે બનાવવામાં આવી છે. આમાં, એસસી, એસટી વિદ્યાર્થીઓને વિવિધ અભ્યાસક્રમો (જેમ કે એન્જિનિયરિંગ, મેડિકલ, સાયન્સ, વગેરે) માટે શિષ્યવૃત્તિ મળે છે.
2. રાજીવ ગાંધી રાષ્ટ્રીય ફેલોશિપ ફોર એસટી/એસસી (Rajiv Gandhi National Fellowship for ST/SC) –
આ યોજના UGC દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે અને તેનો ઉદ્દેશ્ય SC અને ST વિદ્યાર્થીઓને સંશોધન કાર્ય (M.Phil અને Ph.D.) કરવા માટે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવાનો છે. આ શિષ્યવૃત્તિ વિદ્યાર્થીઓને તેમનું ઉચ્ચ શિક્ષણ ચાલુ રાખવામાં મદદ કરે છે.
આ પણ વાંચો: 2.38 લાખ દલિત વિદ્યાર્થીઓની 181 કરોડની સ્કોલરશીપનું મહાકૌભાંડ ઝડપાયું
૩. ડૉ. આંબેડકર પોસ્ટ મેટ્રિક શિષ્યવૃત્તિ યોજના (Dr. Ambedkar Post-Matric Scholarship Scheme)
આ ભારત સરકારની સૌથી મોટી શિષ્યવૃત્તિ યોજનાઓમાંની એક છે. આ યોજના હેઠળ SC/ST સમાજના વિદ્યાર્થીઓને ધોરણ 10 પછીના અભ્યાસ માટે નાણાકીય સહાય પૂરી પાડવામાં આવે છે. જે ધોરણ ૧૧ થી ઉચ્ચ શિક્ષણ (સ્નાતક, અનુસ્નાતક વગેરે) સુધીના વિદ્યાર્થીઓને નાણાકીય સહાય પૂરી પાડે છે. આ શિષ્યવૃત્તિ રાજ્ય સરકારો અને કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા પૂરી પાડવામાં આવે છે.
૪. રાષ્ટ્રીય શિષ્યવૃત્તિ પોર્ટલ (National Scholarship Portal – NSP) –
આ યોજના SC/ST સમાજના વિદ્યાર્થીઓને ટેકનિકલ અને વ્યાવસાયિક શિક્ષણ મેળવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવા માટે શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ પોર્ટલ પોસ્ટ મેટ્રિક શિષ્યવૃત્તિ, પ્રી-મેટ્રિક શિષ્યવૃત્તિ અને અન્ય યોજનાઓ હેઠળ SC/ST વિદ્યાર્થીઓ માટે વિવિધ સરકારી શિષ્યવૃત્તિઓ પૂરી પાડે છે. આ પોર્ટલ પર અરજી કરીને વિદ્યાર્થીઓ તેમના શિક્ષણ માટે સહાય મેળવી શકે છે.
૫. વિદેશમાં અભ્યાસ માટે શિષ્યવૃત્તિ યોજનાઓ (Scholarship Schemes for Study Abroad) –
ભારત સરકાર SC/ST સમાજના વિદ્યાર્થીઓને વિદેશમાં ઉચ્ચ શિક્ષણ મેળવવા માટે શિષ્યવૃત્તિ પણ પૂરી પાડે છે. આમાં, વિદ્યાર્થીઓને ટ્યુશન ફી, હોસ્ટેલ ફી અને અન્ય શૈક્ષણિક ખર્ચ માટે નાણાકીય સહાય આપવામાં આવે છે.
આ શિષ્યવૃત્તિઓ દ્વારા, SC અને ST કેટેગરીના વિદ્યાર્થીઓને તેમના શિક્ષણમાં મદદ મળે છે, જેનાથી તેમને તેમની ક્ષમતાઓને આગળ વધારવાની તક મળે છે. આ શિષ્યવૃત્તિઓનો ઉદ્દેશ્ય આ સમુદાયોના વિદ્યાર્થીઓને આર્થિક રીતે મદદ કરવાનો અને તેમને ઉચ્ચ શિક્ષણની તકો પૂરી પાડવાનો છે.
આ પણ વાંચો: જાતિવાદનો ભોગ બનેલા PI એ હિંદુ ધર્મ છોડ્યો, હવે બૌદ્ધ બનશે?