ઠાણેમાં સ્કૂલે વિદ્યાર્થીનીઓના કપડાં ઉતરાવી ‘માસિક’ની તપાસ કરી?

મહારાષ્ટ્રના થાણેમાં એક ઘટના પ્રકાશમાં આવી છે, જેણે દરેક સંવેદનશીલ હૃદયને હચમચાવી નાખ્યું છે. આ ઘટનાએ શાળામાં ભણતી નિર્દોષ છોકરીઓને શરમજનક સ્થિતિમાં મૂકી દીધી છે. મામલો શાહપુર તાલુકામાં એક ટ્રસ્ટ સંચાલિત શાળાનો છે, જ્યાં ગઈકાલે વોશરૂમમાં લોહીના ડાઘા મળી આવ્યા હતા. પછી જે કંઈ થયું તે કાયદા, નૈતિકતા અને માનવતાની મજાક હતી.

જ્યારે વોશરૂમમાં લોહી દેખાયું, ત્યારે શાળાના પ્રિન્સિપાલે તપાસ કર્યા વિના માની લીધું કે કોઈ વિદ્યાર્થીની તેના માટે ‘જવાબદાર’ છે. એ પછી ધોરણ 5 થી 10ની બધી વિદ્યાર્થિનીઓ હોલમાં ભેગી કરવામાં આવી અને હોલમાં પ્રોજેક્ટર પર શૌચાલયના લોહીથી લથપથ ફોટા બતાવવામાં આવ્યા અને પછી વિદ્યાર્થીઓને પૂછવામાં આવ્યું – “કોને માસિક આવ્યું છે?”

વિદ્યાર્થીનીઓના કપડાં ઉતરાવી તપાસ કરાઈ

જે છોકરીઓએ ખચકાટ સાથે હાથ ઊંચા કર્યા હતા તેમના નામ, અંગૂઠાના છાપ અને વિગતો નોંધવામાં આવી હતી. એવો આરોપ છે કે જે છોકરીઓએ હાથ ઊંચા કર્યા ન હતા તેમને શૌચાલયમાં લઈ જવામાં આવી અને તેમને કપડાં ઉતારાવી પીરિયડ્સની તપાસ કરવામાં આવી. એક છોકરીએ તેની માતાને કહ્યું, “તેમણે અમારા કપડાં ઉતરાવ્યા અને જોયું કે, અમને માસિક આવ્યું છે કે નહીં.”

આચાર્યની ધરપકડ, 6 સામે પોક્સોની ફરિયાદ

આ ઘટના બાદ કેટલીક છોકરીઓએ જમવાનું બંધ કરી દીધું, કેટલીક છોકરીઓ શાળાએ જવા માટે તૈયાર નથી. ઘટનાના બીજા જ દિવસે, માતાપિતા શાળામાં પહોંચ્યા અને ઉગ્ર વિરોધ કર્યો. તેમણે શાળા વહીવટી તંત્ર અને ટ્રસ્ટ સામે કડક કાર્યવાહીની માંગ કરી. બાદમાં, પોલીસે આચાર્ય, એક પટાવાળા, બે શિક્ષકો અને બે ટ્રસ્ટીઓ સામે પોક્સો એક્ટ અને આઈપીસીની ગંભીર કલમો હેઠળ કેસ નોંધ્યો હતો. આ મામલે બે લોકોની ધરપકડ પણ કરવામાં આવી છે.

આ પણ વાંચોઃ ઉઘાડા પગે સ્કૂલે જતો દલિત બાળક ગામનો પહેલો 10મું પાસ વિદ્યાર્થી બન્યો

“Who’s on their period?”

That’s what girls from Classes 5 to 10 were asked in a school in rural Thane — after staff found bloodstains in a toilet.

Those who raised their hands were recorded and fingerprinted. The rest were allegedly taken to the washroom, stripped, and checked… pic.twitter.com/5XpiFzYOqs

— The Indian Express (@IndianExpress) July 10, 2025

તંત્ર શું કરી રહ્યું છે?

પોલીસનું કહેવું છે કે આ કેસની તપાસ ચાલી રહી છે અને તમામ ડિજિટલ પુરાવા પણ એકત્રિત કરવામાં આવી રહ્યા છે. મહારાષ્ટ્ર પોલીસના કોંકણ રેન્જના એક વરિષ્ઠ પોલીસ અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે, “આ કેસમાં શાળાના આચાર્ય અને એક પટાવાળાની ધરપકડ કરવામાં આવી છે, જ્યારે અન્ય ચાર સામે કેસ નોંધવામાં આવ્યો છે.”

આ પણ વાંચોઃ દલિત વિદ્યાર્થીનીને માસિક આવતા સ્કૂલે બહાર બેસાડી પરીક્ષા લીધી

શાળા સંચાલકોની માનસિકતા પર પ્રશ્નો ઉઠ્યાં

આ ઘટનામાં સૌથી મોટો પ્રશ્ન એ પણ છે કે શું આવી શાળાઓ બાળકોને ફરીથી ‘સુરક્ષિત’ વાતાવરણ પૂરું પાડી શકે છે? શું માસિક ધર્મ હજુ પણ ‘તથ્ય-તપાસ’નો વિષય છે? શું શાળા વહીવટી તંત્રની તાલીમમાં સંવેદનશીલતાનો સમાવેશ થતો નથી? શું ટ્રસ્ટને હજુ પણ શાળા ચલાવવાની મંજૂરી આપવી જોઈએ? જ્યારે વિદ્યાર્થીનીઓને માસિક ધર્મ વિશે જાગૃત કરવી જોઈતી હતી, ત્યારે તેમને શા માટે શરમજનક સ્થિતિમાં મૂકવામાં આવી? શું આપણી શિક્ષણ વ્યવસ્થા હજુ પણ છોકરીઓને અપરાધભાવ શીખવે છે?

એકવીસમી સદીમાં પણ આવી દશા કેમ?

આ કોઈ સામાન્ય ઘટના નથી. આ આપણી સામાજિક માનસિકતાનો ગંદો નમૂનો છે, જેને હવે સાફ કરવો ખૂબ જ મહત્વનો છે. જે બાળકીઓ શાળામાં ભણવા માટે ગઈ હતી, તેમને શરમજનક સ્થિતિમાં કેમ મૂકાવું પડ્યું? શરમજનક વાત છે કે 2025માં પણ માસિકને અપમાન માનવામાં આવે છે અને છોકરીઓના કપડાં ઉતારાવી ‘પુરાવા’ ભેગા કરવામાં આવે છે.

આ પણ વાંચોઃ ફી ન ભરી શકતા સ્કૂલે પરીક્ષા દેતા રોકી, દલિત દીકરીનો આપઘાત